طوطی خاکستری آفریقایی یا کاسکو (African Grey parrot) توانایی بسیار بالایی در استدلال و استعدادی عجیبd در تقلید دقیق کلمات و عبارات دارد و همچنین می‌تواند کلام انسانی را کاملا درک کند. کاسکو آموزش دیده می‌تواند صدها کلمه، عبارت و صدا را یاد بگیرد. این پرنده دارای هوش بسیار بالایی است که به آن انیشتین دنیای پرندگان می‌گویند.
کاسکوها مشهورترین انواع طوطی های جهان هستند. قرن هاست که روستاییان بومی شمال آفریقای مرکزی از این نوع طوطی ها در خانههای خود، به عنوان پرندگان دست آموز نگهداری می کنند.
معلوم نیست کاسکوها در چه تاریخی به قاره اروپا وارد شده اند؛ اما تقریباً از سال ۱۵۰۰میلادی، شماری کاسکو در اروپا وجود داشته است. شاه هنری، پادشاه انگلستان، کاسکویی را از سال ۱۵۰۹ تا ۱۵۴۷ در قصر خود در نزدیکی لندن نگهداری کرد. کاسکوی شاه هنری به سرعت یادگرفت که قایقران هایی که در عرض رودخانه مجاور قصر شاه هنری رفت وآمد می کردند. صدا بزند.
به نظر می رسد که پادشاهان انگلستان تا قرن ها بعد نیز از کاسکو در قصر خود نگهداری میکردند. همسر چارلز دوم، پادشاه انگلستان، از سال ۱۶۶۱ تا ۱۶۸۵ از یک کاسکو نگهداری میکرد. او وصیت کرد که پس از مرگش، کاسکویش را نیز با او در وست مینیستر به خاک بسیارند. این پرنده اکنون به عنوان قدیمی ترین پرنده موجود تاکسیدرمی شده شناخته شده است.
برای قرنهای متمادی، کاسکو به عنوان پرنده ای با هوش بالا، برای برخی از انسان ها همدم خوبی بوده است. امروزه، از این طوطی ها عمدتاً به منظور اصلاح نژاد استفاده می شود؛ ضمن آن که بسیاری از مردم از کاسکو به عنوان یک پرنده دست اموز نگهداری می کنند. معمولا کاسکوها از زمانی که در تخم قرار دارند، با دست انسان پرورش می یابند، زیرا والدین آن ها جفتهای قابل اعتمادی نیستند و ممکن است تخمهای خود را ضایع کنند. از هنگامی که جوجه کشی از تخمهای کاسکوها توسط انسان عملی شده است. در تکثیر و اصلاح مواد آن ها پیشرفتهای قابل توجه ای صورت گرفته است. این طوطی ها در مقایسه با طوطی های بزرگ جثه تره طوطی های آرام تری هستند و برای نگهداری در مناطق شهری که ممکن است همسایه ها به صدای طوطی های پر سروصدا اعتراض کنند. مناسب ترند.
قدرت تقلید صدا در کاسکوها به گونه ای شگفت انگیز از سایر انواع طوطی ها برتر است و همین ویژگی موجب شهرت فراوان آن ها در بیشتر کشورهای جهان شده است. این طوطی ها به سهولت قدرت آموزش پذیری دارند کاسکوها به راحتی قابل تشخیصند، پرهای بدن و سال های آنها خاکستری و پرهای دم آن ها قرمز روشن در نژاد لامینیت و تیره در نزد تیمنه است. این رنگ ها منحصر به همین دو نوع طوطی است البته پرهای سینه و شکم کاسکو بیشتر متمایل به سفید است. در حقیقت، تنها دو نوع طوطی دیگر وجود دارند که رنگ بدن آنها عمدتا خاکستری است که هر دو از جنس کور کو پیس (Cornopsis) بوده و در ماداگاسکار و جزایر همسایه ان در ساحل جنوب غربی آفریقا یافت می شوند. این دو نوع طوطی در مقایسه با کاسکوها رنگ تیره تر با حاشیه سیاه و پرهایی متمایل به قهوه ای دارند. همچنین دو نوع طوطی مذکور، هیچ رنگ قرمزی در دمشان وجود ندارد و دم آن ها بلندتر و باریک تر از دم کاسکوها است.
کاسکو باهوش‌ترین گونه پرندگان
کاسکو ها از محبوبترین و باهوش‌ترین گونه‌های پرندگان هستند. دانشمندان سراسر جهان در سال‌های اخیر، تحقیقات زیادی در مورد توانایی ذهنی این طوطی‌ها انجام داده اند که نشان داد که طوطی‌های خاکستری نه تنها می‌توانند تعداد زیادی از کلمات را بیاموزند، بلکه می‌توانند از این کلمات در ارتباط با صاحبانشان نیز استفاده کنند. گفته شده است که این پرندگان دارای توانایی ذهنی و عاطفی یک کودک ۵ ساله هستند. طوطی خاکستری آفریقا مانند کودکی نوپا است که هرچه می‌شنود تکرار می‌کند.
نگهداری از کاسکوها سخت است
از آنجا که کاسکو پرنده ای بسیار باهوش است، ارتباط عاطفی بسیار نزدیک و محکمی با صاحبان خود ایجاد می‌کند و از این نظر نیازمند توجه زیادی هستند. همچنین، این طوطی‌ها برای حفظ سلامت جسمی و روانی خود نیاز به بازی و ورزش دارند. که به این معنی است که روزانه چندین ساعت را در خارج از قفس قرار بگیرند و در مناطق تحت نظارت بازی کنند.
شروع نگهداری
کاسکو ها پرنده‌های ترسو و خجالتی هستند؛ بنابراین ایجاد صمیمیت با آنها مدتی طول میکشد. در روزهای اول قفس کاسکو را در مکانی کم تردد در خانه بدور از حیوانات خانگی دیگر، تلویزیون، بلندگو، دود و محل بازی کودکان قرار دهید و کار رسیدگی به آن را برعهده یک فرد خاص بگذارید و سعی کنید مکان قفس را تغییر ندهید.
همچنین در این دوره که پرنده ناآشنا به محیط است، اقدام به استحمام و ناخن گیری نکنید. اندازه قفس بایستی متناسب اندازه پرنده باشد به طوری که به راحتی بتواند در آن بالا برود و حرکت کند و بهتر است دو طرف قفس دیوار باشد تا پرنده احساس امنیت بیشتری بکند. قفس نباید در مسیر باد مستقیم کولر یا نزدیک به بخاری باشد. باتوجه به زیستگاه این پرنده محیط زندگی آنان بایستی گرم و مرطوب باشد (محدوده دمایی حداقل ۱۸درجه و رطوبت ۳۰ الی ۵۰ درصد) کمبود رطوبت باعث ایجاد مشکلات پوستی و تنفسی خواهد شد. قفس بایستی دارای ارتفاع مناسب (یک ونیم متری زمین) و جنس قابل شستشو باشد و ساختارآن به گونه‌ای باشد که آسیبی به بدن پرنده وارد نکند. همچنین حاوی وسایل نگهداری کاسکو باشد.
تغذیه
هر موجود زنده در شرایط مختلف از لحاظ (نگهداری، رشد، تولید، تولیدمثل، فعالیت و غیره) احتیاجات غذایی خاصی دارد.
۱- احتیاجات غذایی نگهداری: عبارت است از مقدار غذای مورد نیاز هر حیوان که از لحاظ کمیت و کیفیت، از هر مقدار کاهش یا افزایش وزن جلوگیری کند. این مقدار غذا به این مصارف می رسد: (۱) ثابت نگهداشتن درجه حرارت بدن؛ (۲) تامین انرژی برای انجام وظایف حیاتی سلولها؛ (۳) حداقل حرکت حیوان؛ (۴) ترمیم بافتهای مرده (البته انرژی مهم ترین نیاز نگهداری بدن است).
۲- احتیاجات غذایی در زمان رشد: پروتئین و مواد معدنی در جیره ای متعادل، مهم ترین مواد غذایی زمان رشد هستند، ضمن آن که حیوان به سایر مواد غذایی دیگر نیز به قدر کافی نیاز دارد. ۳- احتیاجات غذایی در دوره فعالیت: وقتی حیوان به بلوغ رسید، فعالیت آن زیاد می شود و مهم ترین نیاز آن غذاهای انرژی زاست. ۴- احتیاجات غذایی مربوط به تولیدمثل: پرندگان در فصل جفتگیری و به خصوص پرنده ماده در فصل تولید تخم، به ویژه به پروتئین و مواد معدنی (به خصوص کلسیم) فراوان و نیز سایر موادغذایی در حد متعادل نیاز دارند. تخمهایی که از تخمدان پرنده آزاد می شود و رشد می کند و پوستهای آهکی دور آنها را فرا می گیرد، در حقیقت چیزی نیستند جز موادی که از خون پرنده گرفته شده اند. چنانچه در این هنگام جیره غذایی پرنده نامناسب باشد، خون پرنده دچـار کمبود این مواد می شود و علاوه بر آنکه تخم و پوسته تخم به طورکامل تشکیل نمی شود. ممکن است پرنده علاوه بر مریض شدن دچار عارضه تخم گیرکردگی در لوله انتقال دهنده تخم (اویداکت) شود که اگر دامپزشک به آن رسیدگی نکند، ممکن است باعث مرگ طوطی شما شود.
حداکثریک سوم غذای روزانه مورد نیاز کاسکو از تخم افتاب گردان خام یا بو نداده تامین میشود.
یک سوم دیگه مقدار غذای روزانه از میوه ها و سبزیجات بصورت تازه که یا خورد شده یا کامل در اختیارپرنده میگذاریم.( از سیب، انگور، هویچ، کاهو وکلم وغیره)
یک سوم اخر هم از دانه های پخته مثل:ذرت، نخود، لوبیا، لپه، باقلا، عدس، ماش، گندم یا دانه های خیس داده که جوانه زده اند میشود استفاده کرد.
نکته: میوه ها را همیشه خوب با اب تمیز کنید بعد در اختیار طوطی خود قرار دهید.
دقت کنید که دانه های رنگ نشده ،بو نداده و بدون نمک در جیره پرنده خود استفاده نمایید.
از غذا های زیر استفاده نمی کنیم:
- شکلات – کاکائو (در هر شکلی و نوعی)
- میوه آووکادو ( به علت میزان بالای چربی )
- کافئین
- الکل و هر نوع مشروبات الکلى
- هسته هلو ( به علت اینکه های حاوی سیانور/اسید سیاندریک هستند )
- هسته آلو …
- هسته گیلاس
- سیر و پیاز (خام و پخته) : (باعث از بین رفتن سلول های قرمز خون می شود)
- نمک و کلیه مواد غذایی حاوی نمک مانند پفک و (عطش آور است ، باعث کمبود آب بدن طوطی و افزایش دفع ادرار می شود ) و در کل نمک برای بدن طوطی کاملا مضر است.
- قارچ
- ریواس
پس مواد غذائی ذکر شده را هرگز در اختیار طوطی خود قرار ندهید تا پرنده ای سلامت داشته باشید.
طول عمر پرنده کاسکو
کاسکوها؛ همانند دیگر طوطی‌ها در حیوانات وحش و طبیعت به جستجوی غذاهای مطلوب، مرغوب و موردنیاز خود می‌پردازند و تولیدمثل می‌کنند و بچه‌های خود را بزرگ می‌کنند و اگر دچار قحطی یا بیماری نشوند و نیز توسط شکارچی یا انسان شکار نشوند، عمری طولانی (تا ۱۰۰ سال) دارند!
اما از وقتی‌که این طوطی باهوش به خاطر قدرت بی‌نظیرش در تقلید صدا و به خصوص حرف زدن، موردتوجه انسان ها قرارگرفته است، هرروز هزاران کاسکو به تله می‌افتند و روزبه‌روز جمعیت آنها در جنگل‌های آفریقا کمتر میشود.
به همین دلیل، از چندین دهه قبل، پرنده کاسکو نیز در ردیف پرندگان حفاظت‌شده قرارگرفته‌است و صید غیرمجاز آنها ممنوع است. اما به دلیل قابلیت صادر کردن آنها به کشورهای مختلف، این پرندگان باهوش، همچنان به‌صورت بی‌رویه توسط قاچاقچیان صید می‌شوند و از قاره آفریقا خارج می‌شوند.
